De tuinbouwsector in 2022: cijfers van een uitdagend jaar
Na de coronacrisis kreeg de tuinbouwsector het afgelopen jaar te maken met stijgende grondstofprijzen, de gevolgen van de oorlog in Oekraïne, een forse inflatie en een aanhoudende energiecrisis. Kon de opbrengstontwikkeling dit voldoende compenseren? We zetten de stand van zaken van de tuinbouwsector in 2022 voor u op een rij.


Glasgroenten
Komkommers en vooral tomaten hadden in 2022 een betere start dan in 2021. Beide productgroepen bleven gemiddeld genomen prima aan de prijs. Bij de komkommers zorgde het afgelopen jaar vooral de prijsontwikkeling in de eerste jaarhelft voor een prima jaar. De tomaten kenden gedurende het hele jaar een beter jaar dan in 2021.
De paprika’s liepen met tegenvallende prijsvorming het gehele jaar beduidend achter op 2021. Aubergines gingen in 2022 erg matig van start. Met name het einde van de teelt, vanaf medio augustus, zorgde ervoor dat het uiteindelijk een prima auberginejaar was.
De glasaardbeien hadden, in tegenstelling tot de voorgaande twee (corona)jaren, een duidelijk mindere voorjaarsteelt. De najaarsteelt verliep ondanks een moeizame oktobermaand redelijk. Over het gehele jaar bezien, viel het resultaat van de glasaardbeien tegen.
Vollegrondsgroenten
Bij de vollegrondsgroenten is het beeld uiteraard altijd wisselend. Uiteindelijk bleek 2022 wederom een slecht jaar voor prei.
Witlof had het lange tijd erg moeilijk met (erg) matige prijzen. Vanaf augustus is sprake van een kentering met redelijk stabiele prijsvorming op een aardig niveau. Het jaar 2022 verloopt daarmee gemiddeld beter dan 2021.
De prijsontwikkeling bij (kas)sla was erg volatiel. Richting het einde van het jaar werden de prijzen gemiddeld wat stabieler en op een hoger niveau. Het resultaat van 2022 is hoger dan het jaar daarvoor. De teelt van ijsbergsla was redelijk tot goed na een erg goed jaar 2021.
De asperges hebben een gemiddeld jaar achter de rug.
Ook bij de overige producten is sprake van een wisselend beeld in vergelijking met voorgaande jaren. De koolsoorten leken in de wintermaanden wel hoger aan de prijs te zijn dan in voorgaande jaren.
Champignons/paddenstoelen
De afzet van champignons en paddenstoelen verliep ook in 2022 vrij moeizaam. De bedrijven zagen forse kostprijsverhogingen van onder andere substraat (met energietoeslagen), personeel en uiteraard energie. Dit zette het rendement verder onder druk. Daarop zijnenkele prijsverhogingen doorgevoerd. Het resultaat op jaarbasis blijft onder druk staan.
Zachtfruit
De prijsvorming binnen het zachtfruit is wisselend. De start van het afzetseizoen begon prima voor (beschermde/bedekte) blauwe bessen. v De weersomstandigheden zorgden voor een mindere zetting bij de planten met een latere oogstdatum dan de beschermde/bedekte teelt. tot een lagere productie en kwaliteitsverlies. Doordat de prijsvorming niet verkeerd was, konden bedrijven met weinig teeltproblemen een redelijk jaar draaien.
Vollegrondsaardbeien hadden een moeilijk jaar, wat vooral te wijten is aan de moeilijke teeltomstandigheden vanwege het weer. Dit zorgde voor kwaliteitsproblemen en druk op een voldoende (verkoopbare) productie.
Hardfruit
Voor het hardfruit was in de eerste jaarhelft sprake van afzet oogst 2021. De prima prijzen voor de peren eind 2021 kreeg een vervolg, maar een verdere, verwachte stijging bleef uit. De afzet van de appels duurde lang, zelfs tot aan de nieuwe oogst. Dit is meestal geen goed teken voor de prijsvorming. Na een matige prijsvorming in de maanden na de oogst (eind 2021), is de prijsvorming nog wel wat verbeterd.
In het nieuwe afzetseizoen, oogst 2022, ging de prijsvorming bij de peren nog redelijk goed van start. Die van appels was matig. Dit had alles te maken met hogere oogstprognoses in combinatie met een wat mindere (bewaar)kwaliteit. Ook de hoge energiekosten van de koeling en de onzekerheid of er voldoende betaald wordt voor bewaarde producten spelen hierbij een rol.
De verwachting voor oogst 2022 is een toch enigszins redelijke prijs voor de peren, maar een tegenvallende prijs voor de appels.
Sierteelt (onder glas)
2022 startte als een uitstekend jaar voor de snijbloementeelt. Gedurende het jaar verlaagden verschillende snijbloemenkwekers hun productie fors. Dit resulteerde in veel vraag bij een laag aanbod en dus uitstekende prijzen. De verwachting is dat dit doorzet in het voorjaar van 2023. Pas na de traditionele bloemenmaanden zal de prijs dalen als gevolg van een gestegen aanbod.
In de potplantenteelt zijn de uitstekende marktomstandigheden van de coronajaren alweer aan het keren. Vooral in de bulkproducten steeg het aanbod fors, waardoor de prijzen daalden. Bedrijven met niche producten weten hun uitstekende prijzen vast te houden. In de gehele potplantenwereld is duidelijk sprake van stabilisatie naar het niveau van voor corona. Ook voor de orchideeën. De krimp in het aantal hectare zet ook in 2023 nog door. De prijsontwikkeling is per segment erg wisselend. Een goede relatie met vaste afnemers lijkt een must te worden.
Mede door de wisselende weersomstandigheden was 2022 ook zeer wisselend voor het perk- en voorjaarsgoed. Tot Moederdag waren er goede resultaten. Daarna zakte de markt in. De kerststerren zorgden nog voor een mooi einde van het jaar. Vooralsnog ging 2023 redelijk van start voor perk- en voorjaarsgoed. Al moet het echte seizoen nog beginnen en hangt er veel af van de weersomstandigheden in de voorjaarsweekenden.
De zomerbloemen lieten een goed jaar zien met uitstekende prijzen en een goede afzetmarkt. Een kwalitatief goede productie is uiteraard wel belangrijk, gelet op de moeilijke weersomstandigheden.
Boomkwekerij
Het voorjaar van 2022 was voor veel bedrijven kort, omdat er na het zeer goede najaar van 2021 nog maar weinig producten voorhanden waren. Het najaar 2022 start daarentegen met opschaling van producten. De vraag is zeer afhankelijk van de afzetmarkt. De tuincentrahandel is slecht, terwijl de aanleghandel normaal door blijft lopen. Prijzen zijn overall gestabiliseerd, maar de (arbeids)kosten lopen wel op. Het voorjaar van 2023 is net begonnen, waarbij - vergeleken met 2022 - nog wel voldoende voorraad aanwezig is.
Meer weten?
Het tuinbouwteam van ABAB volgt de ontwikkelingen in de sector op de voet en adviseert ondernemers proactief. Ook kunnen we benchmarken voor diverse productgroepen. Wilt u meer weten of sparren over de ontwikkelingen in de sector en de gevolgen voor uw bedrijf(svoering) of over de mogelijkheden van benchmarken? Neem dan contact op met René Boots, senior bedrijfsadviseur tuinbouw, via telefoonnummer 06-10 94 40 40 of stuur hem een e-mail.