De staatssecretaris van Financiën probeerde onlangs meer duidelijkheid te verschaffen door een subonderdeel over aanhorigheden toe te voegen aan het Besluit Jaarwinst. Over de afschrijving van aanhorigheden is jarenlang geprocedeerd. Het geschil is in januari 2020 door de Hoge Raad in het nadeel van belastingplichtige beslecht, waardoor de roep om verduidelijking steeds luider werd.

Lees meer over onze fiscale dienstverlening.

Afschrijvingsregels gebouwen

Sinds 2007 kennen we specifieke afschrijvingsregels voor gebouwen. Een gebouw mag sindsdien niet verder worden afgeschreven dan de zogeheten bodemwaarde. Deze bodemwaarde bedraagt vanaf 2024 voor alle bedrijfsgebouwen 100% van de WOZ-waarde. Het maakt daarbij niet uit of deze worden verhuurd, verpacht of in eigen gebruik zijn.

De WOZ-waarde van het gebouw, de daarbij behorende ondergrond en aanhorigheden zijn het uitgangspunt voor de vaststelling van de zogenoemde bodemwaarde. Kijk daarom jaarlijks kritisch naar de WOZ-waarde van uw bedrijfsgebouwen en beoordeel of deze in overeenstemming is met de verkoopwaarde in het economische verkeer.

Afschrijvingsregels aanhorigheden

Aanhorigheden zijn bouwwerken die geen gebouw zijn. Wanneer geldt een bepaald bouwwerk als aanhorigheid? Volgens de rechtspraak moet worden vastgesteld of het bouwwerk:

• tot het gebouw behoort;
• daarbij in gebruik is;
• èn daaraan dienstbaar is.

Toerekenen aan bedrijfsgebouw

Binnen een agrarisch bedrijf zijn bouwwerken, zoals de erfverharding, mestsilo en dergelijke al snel dienstbaar aan meerdere bedrijfsgebouwen. Daardoor zou de betreffende aanhorigheid aan de verschillende bedrijfsgebouwen moeten worden toegerekend. De staatssecretaris geeft in het besluit aan dat de ondernemer een keuze mag maken: hij mag de aanhorigheid toerekenen aan het gebouw waarmee het de sterkste band heeft. Met andere woorden: hij mag de aanhorigheid voor de vaststelling van de bodemwaarde aan één gebouw koppelen.

De aanhorigheid mag vervolgens wel afzonderlijk worden afgeschreven als het een zelfstandig bedrijfsmiddel vormt, maar niet verder dan de bodemwaarde van het gebouw plus de aanhorigheid.

Een rekenvoorbeeld:
De bodemwaarde van stal I bedraagt € 250.000. De boekwaarde bedraagt € 255.000, en het afschrijvingspercentage bedraagt 4% van de aanschafwaarde van € 500.000. De restwaarde van het gebouw is € 100.000. De afschrijving is 4% van (€ 500.000 - € 100.000): € 16.000 per jaar.

De bodemwaarde van de erfverharding bedraagt € 20.000. De boekwaarde bedraagt € 25.000 en het afschrijvingspercentage bedraagt 10% van de aanschafwaarde van € 40.000. De restwaarde van de erfverharding is nihil. De afschrijving is 10% van € 40.000: € 4.000,- per jaar.

De totale afschrijving wordt vastgesteld op € 16.000 + € 4.000 = . De afschrijvingsruimte is echter het verschil tussen boekwaarde (€ 255.000 + € 25.000) en bodemwaarde (€ 250.000 + 20.000): € 10.000.

Afschrijving bedrijfsgebouw 16.000/20.000 x € 10.000 is € 8.000. Afschrijving erfverharding 4.000/20.000 x € 10.000 is € 2.000.

De waarde van de ondergrond is in dit voorbeeld buiten beschouwing gelaten, maar die moet ook nog in de berekening van de bodemwaarde worden betrokken.

Complexe regelgeving

Uit het rekenvoorbeeld blijkt de complexiteit van het jaarlijkse afschrijvingsritueel. De vraag blijft dan ook of het niet eenvoudiger was geweest om toe te staan om aanhorigheden afzonderlijk tot de bodemwaarde af te schrijven. Bovenstaande rekenexercitie was dan overbodig. Zonder aanpassing van de wet is een dergelijke benadering helaas niet toegestaan.

Meer weten? 

Wilt u meer weten over de afschrijvingsregels? Neem contact op met Luc Adriaansen, senior belastingadviseur. U bereikt Luc via e-mail.