Procederen een fundamenteel recht? Rechter legt procesverbod op

5 april 2023
Artikel

Toegang hebben tot de rechter is een fundamenteel recht. Toch was er een bijzondere uitspraak waarin het recht van toegang tot de rechter werd beperkt. In dit artikel wordt het procesverbod aan u uitgelegd.

Portretfoto van Reinier-John Koopman
Neem contact op met:
Reinier-John Koopman Jurist ondernemingsrecht
In gesprek

De situatie uitgelegd

De uitspraak kwam tot stand nadat een gemeente een uitvoeringsovereenkomst aanging voor de realisatie van een woonwijk. Voor het uitvoeren van de werkzaamheden was er onder andere een ontheffing verleend op grond van de Wet natuurbescherming (Wnb). Uiteindelijk kwam de situatie in opspraak toen een stichting voor natuurbehoud verschillende procedures voerde en in bezwaar ging tegen de verleende omgevingsvergunning. Nadat de gemeente het bezwaar als ongegrond verklaarde, ging de stichting in beroep bij de rechtbank Amsterdam. Er werd een kortgeding gestart, waarna de stichting verplicht werd het ingestelde beroep bij de rechtbank Amsterdam in te trekken. Hiermee werd de toegang tot de rechter beperkt en werd er een procesverbod opgelegd.

Uitspraak

De kernvraag is: in hoeverre maakte de stichting misbruik van het procesrecht? Hiervan kan sprake zijn als de eiser zijn aanspraak heeft gebaseerd op feiten en omstandigheden waarvan hij de onjuistheid kende. Het recht op toegang tot de rechter mag in zo’n situatie worden beperkt. De rechter overweegt vervolgens of de stichting de belangen van derden moet ontzien in het procedeergedrag. Het antwoord op deze vraag is afhankelijk van de omstandigheden. Er wordt hierbij ingezoomd op de volgende aandachtspunten:

  • de aard en omvang van de belangen die de stichting met het beroep wil dienen;
  • de kans van slagen van het beroep;
  • de mate waarin de belangen met een succesvolle afloop van het beroep naar verwachting worden gediend;
  • de wijze waarop de belangen van derden bij de instelling van het beroep zijn betrokken;
  • de mate waarin deze betrokkenheid voor de stichting ten tijde van het instellen van het beroep kenbaar was;
  • of de derden erop hebben mogen vertrouwen dat hun belangen zouden worden ontzien;
  • of en hoe de stichting met de belangen van de derden rekening had kunnen houden;
  • de aard en de omvang van het nadeel dat voor de derden dreigt;
  • of van de derden kon worden vereist dat zij zich daartegen hadden ingedekt.

Stichting krijgt procesverbod

Aan de hand van bovenstaande criteria heeft de rechter in deze zaak een afweging gemaakt. Volgens de rechter had de stichting de belangen van de kopers van de woningen niet buiten beschouwing mogen laten. De rechter oordeelde dat de stichting het beroep tegen het voornoemde besluit van de gemeente niet had mogen instellen. Door dat wel te hebben gedaan, maakte de stichting misbruik van recht en handelde de stichting onrechtmatig tegenover de kopers. Concreet houdt dit in dat de stichting het aangetekende beroep in moet trekken. Met andere woorden: de rechter legt een procesverbod op aan de stichting. En dat is een uitspraak die niet vaak voorkomt!

Meer weten?

ABAB Legal is graag van betekenis. Door kennis te delen, advies te geven en voor inzicht te zorgen. Heeft u vragen over het procesverbod of een andere vraag op het gebied van procederen? Neem contact op met Reinier-John Koopman, jurist ondernemingsrecht, via telefoonnummer 073-6465348 of stuur Reinier-John een e-mail.

Wilt u meer weten over dit onderwerp? Onze jurist helpt u graag verder!

E-mail Reinier-John