Managementovereenkomst is geen arbeidsovereenkomst
Tussen een onderneming en haar bestuurder(s) bestaat vaak de wens te contracteren op basis van een managementovereenkomst in plaats van een arbeidsovereenkomst. Bijvoorbeeld om de cao en het normale ontslagrecht buiten toepassing te laten. Maar wat is een managementovereenkomst precies? En blijft deze managementconstructie altijd arbeidsrechtelijk of fiscaal overeind?
Overeenkomst van opdracht
De managementovereenkomst is niets anders dan een overeenkomst van opdracht: de opdrachtnemer verbindt zich aan de opdrachtgever om werkzaamheden te verrichten die uit iets anders bestaan dan het tot stand brengen van een werk van stoffelijke aard, het bewaren van zaken, het uitgeven van werken of het vervoeren of doen vervoeren van personen of zaken.
De management-bv (de holding van de bestuurder) verricht dienstverlening (in de vorm van managementactiviteiten). De enig bestuurder van de management-bv voert deze uit. Op de managementovereenkomst is het arbeidsrecht niet van toepassing.
Zelfstandig ondernemer
De opdrachtnemer (manager) wordt beschouwd als zelfstandig ondernemer. Hij moet als ondernemer zijn eigen (on)kosten, zoals pensioen, auto-, telefoon- en reiskosten betalen. Hij heeft geen recht op ontslagbescherming, de toepasselijke cao of loondoorbetaling tijdens ziekte. Voordeel is wel dat de management-fee vaak hoger is dan het salaris van een manager in loondienst.
De managementovereenkomst is naar eigen wens in te richten (contractsvrijheid). Let hierbij wel op dat deze vrije invulling van de afspraken niet alsnog resulteert in een arbeidsovereenkomst in plaats van een managementovereenkomst. Als de managementovereenkomst te veel arbeidsrechtelijke elementen bevat (gezagsverhouding, vakantiedagen), gaat deze te sterk lijken op een arbeidsovereenkomst. Achteraf zou de manager dan kunnen stellen dat hij werkzaam was op basis van een arbeidsovereenkomst.
Ook de fiscus hanteert een eigen fiscaalrechtelijke toets of er sprake is van een arbeidsovereenkomst. Als de fiscus oordeelt dat sprake is van een verkapte arbeidsovereenkomst, moet de opdrachtgever alsnog loonheffingen en premies afdragen en mogelijk boetes betalen. Het is dus belangrijk om daarover in de managementovereenkomst afspraken te maken.
Uitspraak HR
De Hoge Raad heeft op 18 februari 2022 een uitspraak gedaan over de bovenstaande management-constructie. Als een werkmaatschappij en een holding van de manager/bestuurder een managementovereenkomst hebben gesloten (en tussen de holding en diens directeur groot-aandeelhouder (‘DGA’) bestaat een arbeidsovereenkomst), dan mag de fiscus niet zomaar aannemen dat de DGA in dienst is van de werkmaatschappij.
Er moet een feitelijke beoordeling plaatsvinden. De inhoud van de gemaakte contractuele afspraken en de uitvoering hiervan zijn bij die beoordeling relevant. Er wordt dan gekeken of er een verplichting bestaat tot het persoonlijk verrichten van arbeid en betaling van loon en of er sprake is van een gezagsverhouding. Het Gerechtshof Arnhem oordeelde eerder dat de managementovereenkomst simpelweg moet worden genegeerd. Volgens de Hoge Raad is dit onjuist. De zaak wordt nu terug verwezen naar het Hof.
Zorg voor een goede overeenkomst
Bij ABAB Legal zijn we graag van betekenis. Door kennis te delen, advies te geven en voor inzicht te zorgen. De conclusie is dat een goede managementovereenkomst (en partijen die zich in de praktijk ook aan die afspraken houden) nog steeds niet leidt tot een arbeidsovereenkomst in arbeidsrechtelijke en fiscaalrechtelijke zin. Bij het opstellen van een managementovereenkomst is het advies de eventuele probleempunten en risico’s goed te inventariseren. Het opstellen van de overeenkomst zelf blijft maatwerk. Neem contact op met Geert Rouwet, jurist ondernemingsrecht, via telefoonnummer 013-4647219 of stuur Geert een e-mail.
