Casus: moeder treedt op later leeftijd toe tot de vof van haar zoon

De vrouw in deze case treedt op 77-jarige leeftijd toe tot een landbouwfirma met haar zoon (zoon 1). Bij de toetreding tot het bedrijf brengt moeder haar cultuurgronden in de samenwerking. In de vennootschapsakte is bepaald dat ingebrachte cultuurgronden bij het einde van de vof tegen (de lage) net lonende waarde over gaan naar zoon 1.

Bij overlijden van moeder in 2019 voelt het andere -onterfde- kind (zoon 2) zich benadeeld, en beroept zich op zijn legitieme portie. Hij verdedigt dat de toetreding van moeder tot de vof gezien moet worden als een schenking, en dus bij de berekening van zijn legitieme portie de volle waarde van de grond moet worden meegeteld.

Uitspraak van de rechtbank

Rechtbank Rotterdam wordt uiteindelijk gevraagd om te beslissen in deze casus waarbij uitsluitend de vraag over de hoogte van de legitieme portie in geschil is. De rechtbank oordeelt dat de toetreding van moeder tot de vennootschap onder firma een schenking aan zoon 1 is geweest.

Argumenten waarom de rechtbank tot dit oordeel kwam:

(1) de leeftijd van moeder;

(2) het feit dat ze niet in de onderneming heeft gewerkt;

(3) geen passende vergoeding kreeg voor de ingebrachte cultuurgrond;

(4) een laag winstaandeel;

Dit leidt volgens de rechtbank tot het oordeel dat de toetreding tot het landbouwbedrijf van moeder alleen in het belang van zoon 1 is geweest.

Het kan niet zo zijn dat zoon 2 daardoor in zijn legitieme portie wordt geschaad, aldus de rechtbank. Bij het berekenen van de legitieme portie dient daarom rekening te worden gehouden met de hogere waarde van de cultuurgrond. Tegen de rechtbankuitspraak is hoger beroep aangetekend. Het is afwachten hoe het gerechtshof dit geval zal beoordelen.

Blijft de bedrijfsopvolgingsregeling interessant om toe te passen?

Het is nog steeds een voordelige manier om vermogen achter te laten voor de volgende generatie. Door de bijzondere omstandigheden is de beoordeelde casus bij rechtbank Rotterdam een uitzondering. Dat ouders met een kind een vennootschap onder firma aangaan is heel gebruikelijk. Een lager erfdeel voor de overige kinderen die niet in de onderneming zitten kan een gevolg zijn. De overnamebepalingen in de vof-akte spelen hierin een belangrijke rol. De gunstige overnamebepalingen in de vof-akte worden in de regel niet gezien als een schenking. Ondanks dat de beschreven case een uitzondering is, is het natuurlijk altijd belangrijk om u goed te laten adviseren. Onze specialisten voorzien u graag van de nodige ondersteuning. Zo voorkomt u onaangename verrassingen.

Advies nodig?

ABAB Legal is graag van betekenis. Door kennis te delen, advies te geven en voor inzicht te zorgen. Vanuit ABAB kunnen wij u op diverse manieren helpen en begeleiden bij de bedrijfsopvolgingsregeling. Neem voor meer informatie contact op met René Scharroo, estate planner en belastingadviseur, via telefoonnummer 040-2942603 of stuur René een e-mail.