Wat is turboliquidatie?

Turboliquidatie is een regeling waarbij rechtspersonen, zoals de bv en de nv, maar ook de stichting en de vereniging, betrekkelijk eenvoudig en snel kunnen worden beëindigd, als er aan bepaalde voorwaarden wordt voldaan.

De turboliquidatieprocedure kan namelijk uitsluitend worden toegepast als de betreffende rechtspersoon geen baten meer heeft. Schulden mogen wel. Nadat de algemene vergadering het ontbindingsbesluit heeft genomen, schrijft het bestuur de onderneming uit bij het Handelsregister van de Kamer van Koophandel. Daarmee houdt de rechtspersoon op te bestaan.

Wat zijn de verschillen met een reguliere liquidatieprocedure?

• Er vindt geen openbaarmaking plaats van een rekening en verantwoording/plan van verdeling;
• het ontbindingsbesluit wordt niet aangekondigd in een landelijk verspreid dagblad;
• er geldt geen periode van twee maanden, waarbinnen schuldeisers bezwaar kunnen maken tegen de voorgenomen vereffening, voordat de rechtspersoon kan worden kan worden uitgeschreven uit het handelsregister.

Hoe wordt de turboliquidatie in de praktijk toegepast? 

In de praktijk wordt turboliquidatie veelvuldig zonder problemen toegepast bij rechtspersonen die:

• daadwerkelijk geen onderneming meer drijven; en
• al geruime tijd geen baten meer hebben; en
• geen schulden hebben of enkel schulden hebben aan eigen bestuurders of aandeelhouders.

Daarnaast zien we in de praktijk echter ook een andere situatie. Bij rechtspersonen die nog wel baten hebben en de reguliere procedure zouden moeten volgen, overweegt de ondernemer soms turboliquidatie toe te passen. Bijvoorbeeld door hiernaartoe te werken door de balans van de onderneming eerst ‘op te schonen’ met één of meer tussentijdse uitkeringen, zodat daarna geen baten meer bestaan om vervolgens de turboliquidatieprocedure toe te passen.

Deze werkwijze is misschien praktisch, maar bepaald niet zonder risico’s. De financiële toestand van de rechtspersoon bepaalt welke liquidatieprocedure van toepassing is. Zo worden de belangen van schuldeisers in het zicht van beëindiging van de onderneming beschermd. Het is dus geen keuze van de ondernemer.

Bestuurdersaansprakelijkheid

De ondernemer loopt bij ‘het toewerken naar een turboliquidatie’ een reëel risico op bestuurdersaansprakelijkheid. Zowel vanwege het toepassen van de onjuiste liquidatieprocedure, als vanwege het niet slagen van de uitkeringstoets. Deze uitkeringstoets is een voorwaarde voor het mogen doen van tussentijdse uitkeringen. Daarnaast kunnen schuldeisers via de rechter heropening van de vereffening verzoeken en/of faillissement aanvragen.

Dit is lastig voor schuldeisers, omdat zij dan moeten kunnen aantonen dat de rechtspersoon wel degelijk baten had. Door een gebrek aan financiële en procedurele transparantie kunnen schuldeisers dit echter niet altijd. Vaak komen zij er ook pas (te) laat achter dat de rechtspersoon, waarop zij een vordering hebben, ‘zomaar’ is uitgeschreven uit het handelsregister.

Wetsvoorstel Tijdelijke wet transparantie turboliquidatie

De wetgever ziet een toenemend risico van misbruik van turboliquidatieprocedure in die gevallen waarbij de beëindigde rechtspersoon onbetaalde schulden achterlaat. Dat kan namelijk te maken hebben met onrechtmatig of frauduleus handelen. De ondernemer kan baten (bijvoorbeeld) via het buitenland laten wegvloeien en de activiteiten vervolgens voortzetten in een nieuwe vennootschap. Het kabinet wil met het Wetsvoorstel Tijdelijke wet transparantie turboliquidatie een (tijdelijke) regeling invoeren die de schuldeisers bescherming biedt, de transparantie tijdens de liquidatieprocedure vergroot en het misbruik van de turboliquidatieprocedure tegen gaat. Tijdelijk betekent in dit geval in eerste instantie twee jaar, maar deze periode kan verlengd worden.

Wijzigingen

De wijzigingen in het Wetsvoorstel Tijdelijke wet transparantie turboliquidatie houden in dat het bestuur dat een turboliquidatieprocedure wil toepassen:

• een slotbalans moet opmaken;
• een verklaring moet opstellen waarom er geen baten meer zijn en waarom schuldeisers onbetaald blijven;
• een uitdelingslijst moet opmaken voor zover met de resterende baten schulden zijn voldaan
• de jaarrekeningen over de afgelopen boekjaren moet publiceren (als het daartoe verplicht is).

Al deze informatie moet binnen tien dagen na het besluit tot ontbinding door het bestuur worden gedeponeerd bij het Handelsregister (deponeringsverplichting). Deze informatie wordt bewaard en is opvraagbaar voor derden. Daarnaast moet het bestuur zo spoedig mogelijk hierna aan haar schuldeisers bekendmaken dat deze stukken zijn gedeponeerd. Er geldt echter geen verplichte aankondiging in een landelijk verspreid dagblad of bezwaartermijn, zoals dat bij de reguliere liquidatie procedure geldt.

Beter geïnformeerd

Het bestuur mag de rechtspersoon dus nog steeds uitschrijven als er nog schulden zijn die onbetaald blijven. Wel zijn schuldeisers nu beter geïnformeerd en bieden de gedeponeerde documenten (enig) inzicht in de financiële situatie van de rechtspersoon. Daardoor kunnen schuldeisers een betere inschatting maken van hun kansen bij de rechter. Bijvoorbeeld als zij heropening van de vereffening willen eisen of een procedure van bestuurdersaansprakelijkheid willen starten. Helaas biedt de regeling geen soelaas als de ondernemer bewust foutieve informatie doorgeeft. De aangeleverde informatie wordt namelijk niet op juistheid gecontroleerd.

Als de ondernemer:

• de deponeringsverplichting niet naleeft; of
• één of meer schuldeisers voorafgaand aan de ontbinding doelbewust aanmerkelijk benadeelt; of
• of herhaaldelijk rechtspersonen zonder baten met achterlating van onbetaalde schulden ontbindt,

kan het Openbaar Ministerie de gewezen bestuurder een bestuursverbod  opleggen. De gewezen bestuurder kan dan voor een bepaalde periode (van maximaal vijf jaar) geen bestuurder (of commissaris) zijn.

Wilt u turboliquideren?

Het is op dit moment nog niet bekend wanneer het wetsvoorstel in werking treedt. Wij houden dat uiteraard voor u in de gaten. Behoort de turboliquidatieprocedure tot uw mogelijkheden en wilt u deze nu toepassen? Dan geldt de bestaande regelgeving nog voor u. Wilt u uw risico op bestuurdersaansprakelijkheid verkleinen? Dan kunt u ervoor kiezen om nu zelf al de transparantie te creëren die dit nieuwe wetsvoorstel beoogt, door duidelijk en eerlijk naar uw schuldeisers te communiceren over de beëindiging van de rechtspersoon en de afwikkeling ervan.

Meer informatie of advies

ABAB Legal is graag van betekenis. Door kennis te delen, advies te geven en voor inzicht te zorgen. Wilt u meer informatie of advies over de liquidatie van een rechtspersoon of begeleiding bij dit traject? Neem  contact op met Sascha van Telgen, jurist ondernemingsrecht, via telefoonnummer 013-4647180 of stuur Sascha een e-mail.