Opzet ecoregeling GLB 2023
In het nieuwe Gemeenschappelijk Landbouwbeleid (GLB) 2023-2027 kunnen bedrijven, naast de basispremie, steun ontvangen voor (vrijwillige) deelname aan de ‘ecoregeling’. Naar schatting gaat het om een bedrag tussen de € 110 en € 130 per hectare.

Voorwaarde is dat een bedrijf een bepaald aantal punten scoort op vijf thema’s in het kader van verduurzaming. De steun vanuit de ecoregeling is in feite een vergoeding voor het uitvoeren van bepaalde (maatschappelijke) diensten en daarmee geen inkomenssteun.
Ecoregeling
Naast de basispremie kunnen bedrijven in aanmerking komen voor een vergoeding vanuit de ‘ecoregeling’. Doel van deze regeling is om op landelijk niveau aan de Europese klimaat- en milieudoelstellingen te voldoen. Individuele bedrijven zijn niet verplicht om hieraan deel te nemen.
Om voor steun uit de ecoregeling in aanmerking te komen, moet een bedrijf ook aan de basisvoorwaarden voor de basispremie voldoen. Praktisch betekent dit dat een bedrijf dat aan de ecoregeling deelneemt, ook de basispremie zal ontvangen.
Nadere uitwerking in Nationaal Strategisch Plan
De uitwerking van de ecoregeling is een Nederlandse aangelegenheid. De keuzes die Nederland maakt, moeten in een Nationaal Strategisch Plan (NSP) worden vastgelegd. De eerste keuzes die Nederland heeft gemaakt, staan in hoofdlijnen in het gepubliceerde Concept Nationaal Strategisch Plan (‘Het nieuwe GLB: toekomstbestendig boeren’).
Het ‘definitieve’ NSP moet uiterlijk op 1 januari 2022 worden ingediend bij de Europese Commissie. De verwachting is het NSP dit najaar aan de Tweede Kamer wordt aangeboden.
Thema’s ecoregeling
Om in aanmerking te komen voor een vergoeding vanuit de ecoregeling, moet een bedrijf (extra) maatregelen nemen. Deze maatregelen moeten een positief effect hebben op vijf thema’s:
- klimaat;
- biodiversiteit;
- landschap;
- water;
- bodem.
Scoren op alle thema’s
De te nemen maatregelen moeten op alle thema’s voldoende scoren. Per thema is een minimumaantal punten vereist. Dit minimumaantal hangt af van de oppervlakte van het bedrijf. Hoe groter het bedrijf, hoe meer punten het moet halen om in een bepaalde ‘klasse’ te komen. Een hogere ‘klasse’ betekent een hogere vergoeding per hectare.
Vergoeding
Op basis van het aantal behaalde punten, komt een bedrijf in een bepaalde ‘klasse’: Brons, Zilver of Goud. De vergoedingen per hectare zijn nog niet bekend, maar eerder noemde LNV als indicatie:
- Brons: € 110/ha;
- Zilver: € 120/ha;
- Goud: € 130/ha.
Deze vergoeding wordt uitgekeerd over alle subsidiabele hectares en komt bovenop de basispremie, die naar schatting € 235 per hectare gaat bedragen.
Biologische bedrijven vallen automatisch in de klasse ‘Goud’.
Zoals aangegeven wordt een vergoeding per hectare vastgesteld. Er geldt daardoor geen vergoeding per toegepaste maatregel.
Maatregelen
De lijst met maatregelen die in het kader van de ecoregeling kunnen worden ingezet, is nog niet definitief. Op dit moment worden onderstaande mogelijke maatregelen genoemd:
- rustgewas, zoals granen en hennepvezel;
- vroeg oogsten rooigewas, zoals bieten;
- eiwitgewas, zoals bonen, luzerne en klaver;
- meerjarige gewassen;
- langjarig grasland;
- graslandrand;
- gras/klaver;
- kruidenrijk grasland;
- strokenteelt;
- mengteelt van twee of meer hoofdgewassen;
- groenbedekking tot het voorjaar / permanente groenbedekking;
- onderwerken van graszode zonder gebruik van bestrijdingsmiddelen;
- niet ploegen / niet scheuren;
- maximale veebezetting per hectare;
- houtige landschapselementen (heg, haag, houtwal en singel);
- ecologisch slootbeheer;
- groene braak;
- akkerranden.
Voert een bedrijf bepaalde maatregelen al uit of zijn deze al aanwezig (bijvoorbeeld landschapselementen)? Dan kunnen deze meetellen als maatregelen voor de ecoregeling.
Punten
Voor iedere maatregel krijgt een bedrijf op één of meer thema’s punten. Daarbij levert de ene maatregel meer punten op voor bepaalde thema’s, dan de andere. Daarnaast geldt dat hoe meer van een bepaalde maatregel wordt uitgevoerd, hoe meer punten behaald kunnen worden.
Voldoende punten op alle thema’s
Een bedrijf moet op alle thema’s voldoende punten ‘scoren’, waarbij een bepaalde minimale inzet verplicht is om in een bepaalde ‘klasse’ terecht te komen (aantal punten per thema en per bedrijf). Het aantal minimaal te behalen punten per bedrijf is afhankelijk van de oppervlakte landbouwgrond van het bedrijf.
Uitwerking en keuze bedrijf
Zoals aangegeven zijn individuele bedrijven niet verplicht om aan de ecoregeling deel te nemen. Om als Nederland aan de Europese doelstellingen te voldoen, is het wel van belang dat een behoorlijk aantal van de bedrijven meedoet. Om bedrijven te stimuleren is de vergoeding vanuit de ecoregeling gebaseerd op de extra kosten, de gederfde inkomsten en een extra vergoeding. Bij deze berekeningen wordt uitgegaan van normbedragen. Het zegt dus niets over de daadwerkelijke kosten op een individueel bedrijf.
Betaling versus inspanningen
Op basis van het aantal punten kan een bedrijf in een bepaalde klasse terechtkomen. Stel dat een bedrijf met 100 hectare in de klasse Brons komt, dan is de (geschatte) betaling vanuit de ecoregeling € 11.000. De vraag hierbij is welke inspanningen een bedrijf moet leveren om in de klasse ‘Brons’ te komen. Welke maatregelen zijn al getroffen en welke extra maatregelen nog niet? Voor een goede afweging is het van belang om een inschatting te maken van de extra kosten en/of gederfde inkomsten. Deze afweging is heel bedrijfsspecifiek.
Niet alleen financiële afweging
Deelname aan de ecoregeling kan een puur financiële afweging zijn. Het is echter verstandig om bij deze overweging ook andere zaken mee te laten tellen, zoals:
- effecten op langere termijn (bijv. verbeteren bodemkwaliteit);
- bijdrage aan imago van de sector (bijv. positieve uitstraling akkerranden);
- ervaring opdoen voor mogelijke toekomstige wetgeving op het gebied van klimaat, milieu en biodiversiteit.
Via de ecoregeling kunnen de te nemen maatregelen dan worden vergoed.
Ecoregeling: interessant voor uw bedrijf?
Bovenop de geschatte basispremie van circa € 235 per hectare kan een bedrijf met de ecoregeling € 110 tot € 130 per hectare meer steun ontvangen. Ieder bedrijf moet individueel bepalen wat de gevolgen zijn en of de betaling voldoende is. Hierbij spelen niet alleen financiële afwegingen een rol.
Meer informatie of advies?
Wilt u meer informatie over de GLB of advies over de maatregelen die u met uw bedrijf kunt nemen? Neem contact op met Wim Dirks, bedrijfsadviseur, via telefoonnummer 040-2942773 of stuur Wim een e-mail.