7 fiscale eindejaarstips voor particulieren
Welke acties moet u als particulier nog voor het eind van dit jaar ondernemen en welke zaken moet u juist uitstellen tot volgend jaar om bestaande en nieuwe fiscale faciliteiten te benutten? Een selectie van de belangrijkste tips en aandachtspunten.


Benut dit jaar nog de schenkingsvrijstelling eigen woning
Per 1 januari 2023 verlaagt het kabinet de schenkingsvrijstelling voor de eigen woning (jubelton) tot € 28.947 en per 1 januari 2024 wordt de vrijstelling volledig afgeschaft.
De vrijstelling bedraagt in 2022 nog € 106.671 en geldt voor schenkingen aan personen tussen de achttien en veertig jaar oud. De schenking moet worden besteed aan de (aankoop van een) eigen woning. Wilt u nog optimaal gebruikmaken van de jubelton? Dan moet u nog in 2022 in actie komen.
Bekijk stijging algemene tarief overdrachtsbelasting
Per 1 januari 2023 stijgt het algemene tarief van de overdrachtsbelasting van 8% naar 10,4%. Het algemene tarief is van toepassing op de verkrijging van niet-woningen en woningen door rechtspersonen en particulieren die niet zelf langdurig in de woning gaan wonen. Bijvoorbeeld als u een woning koopt als belegging.
Wilt u een beleggingspand kopen? Dan kunt u overdrachtsbelasting besparen als de levering nog in 2022 plaatsvindt.
Afschaffing middelingsregeling? Bespreek het met uw adviseur
De regering is van plan om de middelingsregeling per 1 januari 2023 te laten vervallen. U kunt uw box 1-inkomen (uit werk en woning) over de jaren 2022, 2023 en 2024 nog middelen op basis van een overgangsregeling.
De middelingsregeling is bedoeld om tariefnadelen weg te nemen als in een bepaald jaar een hoog inkomen is genoten. Middeling leidt tot een teruggave als de gemiddelde belastingheffing over het box 1-inkomen van drie opeenvolgende jaren lager is dan de verschuldigde inkomstenbelasting over de jaren afzonderlijk.
Verwacht u in de jaren 2023 of 2024 een aanzienlijk hoger inkomen te behalen dan gemiddeld? Dan kan middeling leiden tot een teruggave. Neem voor meer informatie over de middelingsregeling contact op met uw belastingadviseur.
Ga na welke gevolgen de aanscherping leegwaarderatio verhuurde woningen voor u heeft
Bezit u een woning (geen vakantiewoning) in privé en is dit niet uw hoofdverblijf? Dan moet u de WOZ-waarde van deze woning aangeven in box 3 in uw aangifte inkomstenbelasting. Verhuurt u deze woning op de peildatum (1 januari) aan derden of familieleden? Dan kunt u hierop een korting toepassen, de leegwaarderatio. De leegwaarderatio vermindert de waarde van de woning en dus ook de verschuldigde inkomstenbelasting.
Per 1 januari 2023 verlaagt het kabinet deze vermindering voor de inkomstenbelasting, de erf- en de schenkbelasting. Daarnaast worden tijdelijk verhuurde woningen uitgesloten van toepassing van de leegwaarderatio. Ook als u een woning aan uw kind verhuurt, moet u uitgaan van het hoogste percentage (vanaf 2023: 100% van de WOZ-waarde).
Benut nu nog uw jaar- en reserveringsruimte door het afsluiten van een bankspaarproduct of lijfrentepolis
Benut in 2022 nog uw jaar- en reserveringsruimte door het afsluiten van een bankspaarproduct of lijfrentepolis. Bent u ondernemer en heeft u een fiscale oudedagsreserve opgebouwd of heeft u uw onderneming in 2022 gestaakt? Dan heeft u nog tot 1 juli 2023 de tijd om premies af te storten.
Door nog in 2022 premies te betalen aan een bank of verzekeraar ten behoeve van een bankspaarproduct of lijfrentepolis kunt u een fiscaal voordeel behalen. Bespreek de mogelijkheden met uw belastingadviseur.
Heeft u aanzienlijke ‘overige bezittingen’ in box 3? Dan kan uw belastingheffing in de jaren 2021-2025 hoog uitvallen. Het kan zinvol zijn om bezwaar te maken.
De spaarvariant
Als reactie op het Kerst-arrest, voerde de regering voor de jaren 2021-2025 een tijdelijke regeling voor box 3 in: de spaarvariant. Voor spaarders valt deze regeling doorgaans gunstig uit. Dat kan echter anders zijn als u veel ‘overige bezittingen’ heeft. Deze categorie vermogen wordt belast op basis van een forfaitair rendement van circa 5,5% (2022), ook als het werkelijk rendement beduidend lager is.
En dat laatste is nogal eens het geval. Heeft u bijvoorbeeld geld uitgeleend aan familieleden tegen een rente van 2%? Dan wordt de belasting in box 3 berekend alsof u 5,5% rente heeft ontvangen. Of heeft u verpachte landbouwgronden in box 3? De daadwerkelijke pachtopbrengsten zijn doorgaans veel lager dan 5,5% van de waarde van die gronden, waardoor de belastingdruk hoog kan uitvallen.
Veel verschil
De categorie ‘overige bezittingen’ bestaat uit een breed scala aan bezittingen, als het maar geen bankrekeningen zijn. Zo vallen hieronder bijvoorbeeld:
- onroerende zaken, bijvoorbeeld een tweede (vakantie)woning, verpachte landbouwgronden of verhuurde bedrijfspanden;
- aandelen (zolang geen sprake is van een aanmerkelijk belang);
- vorderingen;
- (staats)obligaties;
- cryptovaluta, zoals Bitcoin.
Het forfaitaire percentage van 5,5% beoogt een gemiddelde van al deze – en andere – posten te zijn. Het hangt dus van de feitelijke samenstelling van uw ‘overige bezittingen’ en de werkelijk behaalde rendementen af of de heffing hoog of laag uitvalt.
Bezwaar maken?
Valt in uw situatie het werkelijke rendement op uw ‘overige bezittingen’ duidelijk lager uit dan het forfaitaire rendement? Dan kan het lonen om bezwaar te maken tegen uw box 3-aanslag. Hoewel de kans klein is dat de rechter uiteindelijk uw aanslag zal verminderen, valt dit sinds het Kerst-arrest ook zeker niet uit te sluiten. Neem voor meer informatie of advies contact op met uw belastingadviseur
Beoordeel of uw familiefonds nog voordelig is
Heeft u vermogen ingebracht in een open fonds voor gemene rekening oftewel een familiefonds? Dan is het verstandig om te beoordelen of dit voor u nog steeds voordelig is. U moet hierbij met het volgende rekening houden:
- Inschrijving in het Trustregister: uiterlijk 31 januari 2023 moeten alle participanten van het familiefonds ingeschreven zijn in het Trustregister.
- Belastingvoordeel: doordat de belastingheffing op uw vermogen in box 3 naar aanleiding van het Kerst-arrest is gewijzigd, kan het zo zijn dat de belastingheffing op uw vermogen lager is dan nu het geval is in het familiefonds.
- De regering wil familiefondsen (waarschijnlijk) vanaf 1 januari 2024 als fiscaal transparant kwalificeren. Dit heeft als gevolg dat het familiefonds niet meer belastingplichtig is voor de vennootschapsbelasting, maar dat de achterliggende participanten voor hun aandeel in privé worden belast. Uw aandeel in het familiefonds wordt dan meestal betrokken in box 3. Het aanhouden van het familiefonds levert dan geen belastingvoordeel meer op.
Laat u adviseren door onze fiscalisten of het verstandig is om uw familiefonds op te heffen.
Meer weten?
Wilt u meer weten over onze eindejaarstips? Neem contact op met Robert Gall, senior belastingadviseur, via e-mail.